Ne diyordu kurucumuz, büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 28 Ekim 1923 akşamı kurmaylarıyla yediği akşam yemeğinde, “Efendiler, yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz.”
Cumhuriyet, ertesi gün açılan Meclis toplantısında görüşülerek, “Yaşasın Cumhuriyet” sesleri ile kabul edildi. Hemen ardından Meclis’teki oylamaya katılan üyelerin tamamının oylarıyla Cumhurbaşkanı seçilen Mustafa Kemal Atatürk, yaptığı konuşmasında; “Milletimiz kendisinde var olan vasıfları ve değeri, hükûmetin yeni adıyla, medeniyet dünyasına çok daha kolaylıkla gösterebilecektir. Türkiye Cumhuriyeti, dünya devletleri arasında tuttuğu yere lâyık olduğunu eserleriyle ispat edecektir,” diyerek Türk milletine kendi değerini ve gücünü hatırlatıyor, sözlerini de: “Daima sayın arkadaşlarımın ellerine çok samimi ve sıkı bir şekilde yapışarak, kendimi onların şahıslarından bir an bile uzak görmeyerek çalışacağım. Daima milletin sevgi ve güvenine dayanarak hep birlikte ileri gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti mes’ut, muvaffak ve muzaffer olacaktır,” cümleleriyle tamamlıyor. Atatürk’ün bu kıymetli sözlerinin, Cumhuriyetin kurulmasının üzerinden 100 yıl geçti. Cumhuriyetimiz bugün 100 yaşında.
Eşsiz maviyi seyreden zeytin ağaçları, varlığı, toprak yapısı ve iklimin de etkisiyle Ege’nin kendine özgü enfes bir rayihasını barından Ayvalık zeytin ve zeytinyağı; 2005’ten bu yana, Cumhuriyetimiz gibi bugün 100. yılına ulaşan Ayvalık Ticaret Odası’nın başlattığı “Ayvalık Zeytin Hasat Günleri” etkinliğiyle farkındalık yaratılarak tanıtılmaya çalışıyor. Zeytin ve zeytinyağının sağlıklı yaşam için katkısı vurgulanarak daha fazla tüketilmesi amacıyla çaba sarf edilirken, bu kutsal ağaca, meyvesine, meyvesinden elde edilen yağına ve canla başla çalışan üreticimize yönelik destekleyici politikalarla merkezi yönetim tarafından da zeytinciliğin gelişimine katkı sağlanması bekleniyor. Bu anlamda Ayvalık Ticaret Odası Başkanı iken “Ayvalık Zeytin Hasat Günleri” etkinliğini başlatan Rahmi Gençer’in katkısı tartışmasız çok kıymetli.
Ayvalık, doğada cennetten bir köşe... Koyları, denizi, adaları, enfes gündoğumu ve gün batımı, tabiat parkları, tarihi dokusu, kültürel değerleri ve kendine özgü gastronomisiyle, dalış sporuyla turizm için ilk sırada yer alan ilçelerimizden, Cunda deseniz başlı başına bir marka olma yolunda...
On sekiz yıldır yapılan “Ayvalık Zeytin Hasat Günleri” sayesinde Ayvalık, zeytin ve zeytinyağı konusunda da artık ilk sırada anılıyor. Kendine özgü, çağla, çimen, enginar karışımı aromasıyla bırakalım ülke genelini dünya ölçeğinde fark yaratacak bir lezzet ve kalitede Ayvalık’ın zeytinyağı... Dolayısıyla damakta bıraktığı bu leziz aromasıyla diğer zeytinyağlarından ayırt edilebilir bir kaliteye sahip.
Antik Yunan’dan Mısırlılara, Romalılara kadar tarihin her aşamasında zeytin ağacından ve zeytinyağının faydalarından bahsedilir. Zeytini ezerken ve yağını çıkartırken taş kullanmanın yağın ömrünü kısalttığını, yağa zarar verdiğini ilk Romalılar fark etmiş.
Antik Yunan’da zeytin ağacına verilen önem kanunlarla vurgulanır. Büyük bilge kabul edilen Atinalı devlet adamı Solon’un kanunlarına göre zeytin ağacını kesenler ölüm cezasına çarptırılıyordu. Eski Yunan ve Roma uygarlıklarında kutsal bir aileden gelmenin işareti zeytin ağacı altında doğmuş olmaktı. Çünkü tanrı Zeus’un çocukları Artemis ve Apollon zeytinlikte doğmuş. Ayrıca bu dönemde ölülerin sayısı kadar zeytin ağacı dikildiği de bilinir. Kutsal kitapların hepsinde zeytin ağacı adaletin, sağlığın, bereketin, zaferin, bilgeliğin, bolluğun sembolü olarak kabul edilir. İbranice yazılan ilk İncil kitabı olan Hakimler kitabında anlatılan bir öyküye göre, ağaçlar kendi aralarında kral seçmek için zeytin ağacına giderler. Kral olması istenen zeytin ağacı, zeytinyağından vazgeçemez ve kral olmayı reddeder.
Tarih içerisinde hatırı sayılır bir yeri olan zeytin ağacının, zeytinin, zeytinyağının kıymetinin ne kadar idrakindeyiz acaba? Yıllardır, bir dönem, sağlık açısından ‘en iyi yağ ayçiçeği yağıdır’, ardından bir dönem de, ‘en iyi yağ mısır özü yağıdır’ masallarıyla bizlerin uyutulduğu; zeytin ağaçlarının inşaat alanları, maden ocakları, termik santraller için katledildiği bir ülkede 18 yıldır “en iyi yağın, en sağlıklı yağın zeytinyağı” olduğunu anlatmaya çalışıyor Ayvalık...
Bu özellikli coğrafyanın kıymetini bilip birleşerek, güçlenerek mi hüküm sürüyoruz, yoksa ayrışarak mı? Cumhuriyetimizin 100. yılında bu sorunun cevabını iyi düşünmeliyiz. Ayvalık insanı, üzerinde yaşadığı coğrafyanın farkında olup belki de ülke geneli için öncü olabilecek bir adımla kentte artık gerçek anlamda birliktelik ruhunu sağlamalı, ilan etmeli. Zenginliğimiz olan mozaikle Midilli, Girit, Boşnak kökenli insanımız el ele kol kola girerek, yerli işletmeleriyle, ulusal markalarıyla, kente etki eden sanayici aileleriyle, yerel yönetimi ve ticaret odasıyla ve dahi tüm sivil toplum kuruluşları ile “önce Ayvalık!” demeli, önce Ayvalık’ı dert edinmeli. Şahsi menfaatini toplum menfaatinin önüne koymaya tenezzül dahi etmeden, kendi ikbalini değil Ayvalık’ı, memleket topraklarını düşünerek hareket etmeliyiz. Zira biz düşünmezsek başkaları bizim yerimize düşünüyor.
Nihayetinde demokrasi de zeytin ağacı gibi, her yerde tutunamıyor, her yerde yeşeremiyor, dostları önemli… Yani zeytin önemli, zeytin ağacı kutsal ama üretimini bilmek de ayrı bir kültür meselesi. Türkiye’de zeytin ağacı varlığı olup da, zeytini olup da zeytinyağını başka bölgelerden, buralardan, Ayvalık’tan alan şehirler var.
Zeytin ağacı Ayvalık’ta yıllar boyu yeşerdiyse, tutunduysa bunun bir anlamı olmalı, dostları önemli tutunması için, tıpkı demokrasi gibi… Dolayısıyla Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yüz yıl önce 28 Ekim 1923’te “Yarın Cumhuriyeti ilan edeceğiz” dediği gibi, cumhuriyetimizin 100. yılında 29 Ekim 2023’te “Ayvalık’ta birlikte güçlenmeyi, birlikteliği ilan edeceğiz” dememiz gerekiyor. Ayvalık olarak ağacımıza, ürünümüze, tabiatımıza, tarihimize, kültürümüze sahip çıkma ve sonrasında da bu birlikteliği yüzüncü yıla yakışır bir şekilde sürdürülebilir kılma zamanıdır. Ayvalık’ımızın buna çok ihtiyacı var. Yüzüncü yılda Ayvalık’ı tüm Türkiye’ye öncü olacak bu birliktelik ruhunu başlatmaya davet ediyorum.
Kommentare